ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵਾਧਾ: ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਸੰਕਟ ਦਾ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਅਸਰ
ਈਰਾਨ 'ਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਸਟ੍ਰੇਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਲਗਭਗ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਲੋਬਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਤੇਲ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਬ੍ਰੈਂਟ ਕਰੂਡ ਫਿਊਚਰਜ਼ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ 1.92 ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ 2.49 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ 78.93 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵੈਸਟ ਟੈਕਸਾਸ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਕਰੂਡ 1.89 ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ 2.56 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ 75.73 ਡਾਲਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਬ੍ਰੈਂਟ ਕਰੂਡ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ 5 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੀਮਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲਾਭ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਵਧਦੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਭੰਡਾਰ 'ਚ ਉਮੀਦ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਹਫਤੇ ਵਾਧਾ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਤੇਲ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰ ਹੈ।
ਯੂਐਸ ਐਨਰਜੀ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਈ.ਆਈ.ਏ.) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ 11.5 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਜੋ ਕਿ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ 2.3 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਤਾ ਇਕੁਇਟੀਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ (ਕਮੋਡਿਟੀਜ਼) ਰਾਹੁਲ ਕਲਾਂਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ 'ਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਨੂੰ 74.20-73.40 ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ 75.65-76.20 ਡਾਲਰ 'ਤੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੁਪਏ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਨੂੰ 6,400-6,320 ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ 6,580-6,690 ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਹੈ। "
ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਸਟ੍ਰੇਟ ਦਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਖਤਰਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਖਤਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੇਟ ਕਦੇ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ. ਜੀਓਜੀਤ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨਿਵੇਸ਼ ਰਣਨੀਤੀਕਾਰ ਵੀਕੇ ਵਿਜੇਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਸਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਬੰਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮੱਧ ਪੂਰਬ 'ਚ ਵਧਦੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ 'ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਣ ਦੇ ਖਦਸ਼ੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਹਫਤਿਆਂ ਤੋਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ 'ਚ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਨੇੜਿਓਂ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਿਆਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਾਡੀ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਸਟ੍ਰੇਟ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। "
ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸਪਲਾਈ 'ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਖਦਸ਼ੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।