Lalit Modi: ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ (IPL) ਨੂੰ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਲੀਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵੈਲਯੂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖੇਡ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਲੀਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ IPL ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਰਾਜ਼ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਲ 2008 ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਮੈਚ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਮੈਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ।
ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ
2008 ਵਿੱਚ, ਆਈਪੀਐਲ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨੀ ਮੈਚ ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼ (ਕੇਕੇਆਰ) ਅਤੇ ਰਾਇਲ ਚੈਲੇਂਜਰਜ਼ ਬੰਗਲੌਰ (ਆਰਸੀਬੀ) ਵਿਚਕਾਰ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਇਸ ਲੀਗ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਬਾਰੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ, ਤਾਂ ਆਈਪੀਐਲ ਕਦੇ ਵੀ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਆਈਪੀਐਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਅਧਿਕਾਰ ਸੋਨੀ ਚੈਨਲ ਕੋਲ ਸਨ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੋਨੀ ਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸੀਮਤ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਮੈਚ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ ਨੇ ਜੋਖਮ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ ਸਾਰੇ ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਸਨੇ ਮਾਈਕਲ ਕਲਾਰਕ ਦੇ ਪੋਡਕਾਸਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਨੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ - "ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਚ ਦਿਖਾਓ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰੋ।"
ਆਈਪੀਐਲ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ
ਮੋਦੀ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। ਆਈਪੀਐਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਮੈਚ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲੀਗ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮਿਲੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਗਲੈਮਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ, ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ 'ਤੇ ਸੋਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਤੋੜਨ, ਵਰਲਡ ਸਪੋਰਟਸ ਗਰੁੱਪ (ਡਬਲਯੂਐਸਜੀ) ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਅਤੇ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਚ ਫਿਕਸਿੰਗ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਫੜੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਵਾਦਾਂ ਕਾਰਨ, ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਆਈਪੀਐਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੋਨੀ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ 2017 ਤੱਕ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਸੌਦਾ ਲਗਭਗ 1.63 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 8200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਵਰਲਡ ਸਪੋਰਟਸ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਛੱਡਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਲਗਭਗ 425 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ।